DeClerck

Regelgeving en jurisprudentie

29 januari 2019

Het verbouwen van een monument en de omgevingsvergunning

Voor een verbouwing is al snel een omgevingsvergunning nodig. Doorgaans beter bekend als de bouwvergunning. De regels stellen bepaalde (eenvoudige) activiteiten vrij van de vergunningplicht. Tegelijkertijd kunt u er bij een meer omvangrijke verbouwing vrijwel vanuit gaan dat een bouwvergunning nodig is. Ook als het pand een monument betreft is dit niet anders.

Sinds enkele jaren regelt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht dat de omgevingsvergunning meerdere activiteiten kan omvatten. Dit is ook relevant voor de eigenaar van een monument. Náást de bouwvergunning is dan ook een – vaak zo genoemde – monumentenvergunning vereist. In dat geval wordt de omgevingsvergunning dus voor meerdere activiteiten aangevraagd, zowel bouwen als het wijzigen van het monument. Zonder de vergunning is het verboden de activiteiten uit te voeren .

Ten aanzien van de vergunningplicht maakt de wet onderscheid tussen rijksmonumenten en provinciale en gemeentelijk monumenten. Voor het rijksmonument regelt de wet de vergunningplicht voor de volgende activiteiten:

  • Het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van een rijksmonument;
  • Het herstellen, gebruiken of laten gebruiken van een rijksmonument op een zodanige wijze dat het wordt ontsierd of in gevaar wordt gebracht.

Voor het provinciale of het gemeentelijk monument geldt dezelfde vergunningplicht, op de voorwaarde dat dit wordt geregeld in een daartoe strekkende provinciale- of gemeentelijke verordening, doorgaans betiteld als erfgoedverordening of monumentenverordening. Deze verordening speelt dus een belangrijke rol.

Bij de vergunningverlening is de redengevende omschrijving (bij het aanwijzingsbesluit) belangrijk. Daarin is de monumentale waarde van het object omschreven. Ware het niet dat in deze omschrijving vaak niet (voldoende) deugdelijk en kenbaar wordt gemotiveerd wát van het object precies moet worden beschermd en waarom. Terwijl (in artikel 3:46 Awb) een dergelijke motivering wél wordt vereist. Het ontbreken van een dergelijke motivering resulteert bij de rechter vaak (helaas) in de bescherming van het object in zijn totaliteit.

Naast de wet- en regelgeving en redengevende omschrijving, speelt ook het bestemmingsplan een rol in de monumentenzorg en de vergunningverlening daar omheen.

Kortom, bent u van plan bouwactiviteiten te verrichten aan uw monument? Zorg dan in ieder geval dat u de omgevingsvergunning aanvraagt voor álle activiteiten. Dus ook voor het wijzigen van het monument. Zo voorkomt u dat de wijzigingen op een later moment wellicht weer ongedaan moeten worden gemaakt.

 

Terug naar alle regelgeving en jurisprudentie